Geçen hafta Türkiye Cumhuriyet Dışişleri Bakanlığından yapılan bir açıklama bana iletildi. 200. yılını kutlamaya başlayan Latin Amerika ülkeleriyle 100. yılını kutlayacak Türkiye’nin geçmişte, günümüzde ve gelecekte işbirliklerini nasıl geliştirdiklerini ve geliştirmeye devam edeceklerini anlatan bu açıklama beni ister istemez düşüncelere sevk etti.

Öncelikle neden bahsettiğimi anlatabilmek için bu açıklamayı sizlerle paylaşmak isterim.

Açıklamanın linki: No: 202, 27 Mayıs 2021, 2021 Yılında Bağımsızlıklarının 200. Yıldönümünü Kutlayacak Olan Latin Amerika Ülkeleriyle Ortak Düzenlenecek Etkinlikler Hk. / T.C. Dışişleri Bakanlığı (mfa.gov.tr)

Açıklamanın tam metni

2021-2023 yılları Türkiye ve Türkiye'nin mükemmel ilişkilere sahip olduğu bazı Latin Amerika ve Karayipler (LAK) bölgesi ülkelerinin tarihleri bakımından özel önem taşımaktadır. 2021 yılında El Salvador, Kosta Rika, Guatemala, Meksika, Panama ve Peru; 2022 yılında Brezilya bağımsızlıklarının 200. yıldönümünü kutlayacaktır. 2023 yılı ise Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunun 100. yıldönümüdür.

Dışişleri Bakanlığı ve bağımsızlıklarının 200. yıldönümünü kutlayacak olan ülkelerin Ankara Büyükelçilikleri, bu özel yıldönümlerini kutlamak ve Türkiye ile LAK ülkeleri arasındaki gelişmekte olan ilişkilere dikkat çekmek amacıyla bir dizi kültürel etkinlik gerçekleştirilmesine ilişkin bir işbirliği mekanizması tesis etmişledir.

Bugün (27 Mayıs) Dışişleri Bakanlığı temsilcileri ve bağımsızlıklarının 200. yıldönümünü kutlayacak olan ülkelerin Ankara Büyükelçileri Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ebedi istirahatgahına çelenk bırakarak bu etkinliklerin açılışını gerçekleştirmişlerdir.

Türkiye'nin LAK bölgesiyle diplomatik, siyasi, ekonomik ve kültürel işbirliği 19. yüzyılın ikinci yarısına dayanmaktadır. Türkiye, çok yönlü dış politikası çerçevesinde LAK bölgesiyle ilişkilerini geliştirmek amacıyla özellikle son 20 yıldır bölge ülkelerine yönelik olarak daha aktif bir politika izlemektedir. Bu sayede, LAK bölgesiyle ilişkiler daha da geliştirilmiştir.

Netice itibariyle, Türkiye'nin LAK bölgesiyle ticaret hacmi beş kat, Türkiye'nin bu ülkelerdeki diplomatik misyonlarının sayısı üç kat artmış; ikili siyasi ilişkiler sıklaşan üst düzey ziyaretlerin de etkisiyle derinleşmiş; Türkiye'nin SICA, MERCOSUR, Pasifik Birliği gibi bölgesel örgütlere gözlemci üye olmasıyla da uluslararası örgütler nezdindeki işbirliği gelişmiş; keza insanlar arasındaki sosyal ve kültürel etkileşimin artışı ilişkilere katkı sağlamıştır.

Günümüzde, işbirliğinin derinleştirilmesi için sahip olunan mevcut güçlü temel ve mevcut büyük potansiyel temelinde, taraflar ortak çıkar temelinde ve halkların beklentilerini karşılayacak şekilde ilişkileri mümkün olan her alanda geliştirmek konusunda kararlıdırlar.

Düşüncelerim

Öncelikle Fahri Konsolosu olduğum Kosta Rika’nın 200. yılı için 15 Eylül 2021 tarihindeki “Bağımsızlık Günü”nde bir yazı kaleme alacağım. Bunu peşinen belirteyim. Bu yazıda geçmişleri paralel seyreden kardeş ülkelerin gelecekleriyle ilgili temennilerde bulunmak istiyorum.

Latin Amerika ülkelerinde yaşayanların karakteri bizim memlekette yaşayanlara çok benzer. Latin Coğrafyasının insanları bizlerin adeta okyanus ötesi kuzenleri gibidirler. Hepimizin genlerinde Akdenizlilik var. Bunu iyi anlamda da kötü anlamda da algılayabilirsiniz.

İyi anlamda, insanların sıcak kanlı, misafirperver, çekici, akıllı, pratik zekâlı ve tutkularıyla hareket eden karakteristiklerini gözlemleyebilirsiniz.

Kötü anlamda da disiplinli olmayan, isyankâr, bireysel, sistematik olamayan ve aşırı duygusallıktan kaynaklı çabuk kutuplaşan ve kavga ortamı yaratan insanlarız.

İnişli çıkışlı oluşumuzla da benziyoruz

Mutfağı harika, insanları çok renkli ve keyifli, doğası muhteşem olan Latin Amerika Ülkeleri ve Türkiye, kötü alışkanlıkları yüzünden bir türlü bellerini tam olarak doğrultamıyorlar. Bu ülkelerdeki politikaların seyri ülke insanının karakterine paralel olarak tam bir ‘roller coaster’ gibi aşırı inişli çıkışlı ve kararlılıktan uzak.

Yine Latin ülkeleri arasında her açıdan en iyilerinden biri benim temsil ettiğim Kosta Rika. Buna rağmen, Kosta Rikalılara sorun; ülkedeki hemen hemen herkes diğer ülkeler gibi politikadan ve politikacılardan şikâyet eder.

Bu yıl 200. yılını kutlamaya başlayan El Salvador, Kosta Rika, Guatemala, Meksika, Panama ve Peru ve önümüzdeki sene kutlayacak olan Brezilya’da bu etkinlikler kötü bir zamana denk geldi. Pandemiden dolayı tüm insanlığın sıkıntı çektiği bir dönemde bu kutlamaların normal zamana göre çok daha sönük geçeceği kesin. Ekonomik sıkıntılar tüm bu ülkelerde tavan yapmış durumda. Ülkelerdeki siyasi ortam gittikçe daha fazla kutuplaştı. Kısa ve orta vadede yaşanan sıkıntıların atlatılacağına dair insanlarda pek bir umut yok.

Her şeye rağmen ben yine de gelecekle ilgili iyimserim. Bu pandemi ülkelerin kendilerine çeki düzen vermeleri için bir fırsat. Bu fırsatı iyi değerlendirenler bu ortamdan çok daha güçlü çıkacaklar.

Üç temenni

Gelecek için bu anlamda üç temennim var:

Umarım Türkiye 2 sene sonrası için pandeminin izlerini silmiş olur ve ülkemize yakışır kutlamalar silsilesini hep beraber yaşarız.

Umarım bu ülkeler arasında biri çıkar ve diğerlerine örnek teşkil edecek şekilde ülkedeki yapılanmayı baştan aşağıya değiştirir ve yaşanan sıkıntıları tam tersine çevirip ülke çapında refahı sağlar.

Ve umarım Türkiye’yle bu kardeş coğrafyada yaşayan Latin Amerika ülkelerinin ilişkileri gün geçtikçe gelişme kaydeder ve birbirlerini sürekli destekler.