Türkiye’deki Kosta Rika fahri konsolosluklarında iyi yönetilmeyen geçiş dönemi

02/02/2025

0 Yorum

263 Görüntüleme

Okunma süresi: Ortalama 8 dakika

2021 senesinin aralık ayında Kosta Rika fahri konsolosluğundan ayrıldıktan tam 1,5 ay sonra yaptığım resmi ziyarette harika karşılanıp onore edilmiştim. Bu resmi ziyaretin ana amacı benim yerime atanabilecek ve bu görevi bence layıkıyla yapabilecek potansiyel yeni İstanbul Fahri Konsolosunu tanıştırmaktı.

Daha önce “Kosta Rika fahri konsolosluğuna veda” (https://www.serhansuzer.com/tr/kosta-rika-fahri-konsolosluguna-veda) başlıklı yazımda hem sürdürülebilirlik işlerime odaklanabilmek için, hem de bana göre 10 yıllık kamu görevi süremi çoktan aşmış olmamdan ötürü (yaklaşık 14 sene yaptım) 2021 senesinin kasım ayında fahri konsolosluktan ayrılma talebinde bulundum. Aralık ayında da resmi ayrılık gerçekleşti.

Sonrasında 2014-2018 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı yapmış Manuel González Sanz’a verdiğim söze istinaden 2022 senesinin Ocak sonu Şubat başı itibariyle son resmi ziyaretimi gerçekleştirmek ve bu ziyarette kendi yerime refere edeceğim Mert Büke’yi tanıştırmak üzere Dışişleri Bakanlığından randevu aldım.

Öncesindeki görev uzatılma sürecim

Hatırlatmak amacıyla; fahri konsolosluktaki görevim 10 seneyi doldurunca ayrılma talebini o dönemin Dışişleri Bakanı Manuel González Sanz’e iletmiştim. O da beni ikna edip görevime devam etmemi sağlamıştı. Özetle “Bu görev için seninle aynı değerlere sahip, işleri senin gibi icra eden ve bunu yaparken de idealistliği elden bırakmayan birini biz şimdi nereden bulacağız?” diye sorunca yaklaşık yarım saat süren bu konuşma sonuca bağlanma noktasına geldi. Onlara aslında aklımda böyle birinin olduğunu, ancak maalesef onun da yurtdışında yaşamaya başladığını söyledim ve ekledim: “Bu durumda görevimi ille de önümüzdeki yıl bırakacakmışım gibi düşünmeyelim ve bayrağı teslim edecek birini bulana dek devam edeyim, sizin için uygun mudur?” Bakan kafasını salladı, ardından el sıkıştık. Sonrasında bakanı ve müsteşar yardımcısını uçağa kadar uğurladım.

O aklımdaki kişi o dönemde de Mert Büke’ydi. Mert’e “Bu görevi düşünür müsün?” diye sorduğumda bana yeni evlendiğini ve Hollanda’ya yerleştiğini söylemiş ve İstanbul’da olsa bu görevi kesin kabul edeceğini aktarmıştı.

Mert Büke’nin değerli donanımı

Aklıma ilk gelen kişi neden Mert Büke’ydi, onu da aktarayım. Bir kere Türkiye’de yaşayıp Kosta Rika’yı ondan daha iyi bilen biri yok. Çünkü Kosta Rika’da şirketi var. Türkiye’de tanınan Verita şirketinin sahibi olan aileden ve şirketin Kosta Rika ülke başkanı. Verita, Türkiye’nin en büyük ananas ve tropik meyve ithalatçısı. Mert, senede en az 3-4 kez Kosta Rika’ya gider ve kimsenin gitmediği bölgelerde şirketinin faaliyetlerini devam ettirir. Kosta Rika’yı iyi bilmesi, orada iş yapmasının ötesinde, ülkede de ciddi bir çevresi vardır. Bir de benim için en önemlisi, çok düzgün karakterde genç ve dinamik bir arkadaşımız olmasıdır. Son derece saygılıdır, ticareti, yol yordamı ve her iki ülkenin de kültürünü iyi bilir.

Bu sebeplerden dolayı aklıma ilk Mert gelmişti. O dönemde Mert’i yerime önermek için girişimde bulunmuştum. Ancak onun Hollanda’ya yerleşmesinden dolayı bu planım gerçekleşmedi. Sonuçta benim de bakana benim yerimi doldurabilecek kapasitede birini tavsiye etme sözüm vardı.

Önerim yeniden gündeme geliyor

Gelgelelim bu konuşmalardan yaklaşık 3 yıl sonra Mert beni aradı ve “Serhan abi, ben İstanbul’a dönüş yapıyorum. Müsaitsen yemek yiyelim” demesi üzerine organize ettiğimiz akşam yemeğinde tekrar bu konuyu ele aldık. Sonuçta bana hazırım sinyalini verince ben de zaten ayrılmayı planladığımdan onu aday göstermeye karar verdim.

2022 yılının ocak sonu şubat başında önce bir haftalık güzel bir tatilin ardından pazartesi günü Kosta Rika’nın başkenti San Jose’deki dışişleri bakanlığına birlikte resmi ziyarete gittik. Bu keyifli tatilin son günü gıda zehirlenmesinden pestilimiz çıkmış olmasına rağmen çabuk toparlanıp ertesi gün büyük bir enerjiyle dışişleri bakanlığının meşhur sarı binasına giriş yaptık.

Mert’in bize eşlik ettiği bu ziyarette, bakanlığın bütün ilgili yetkilileri ve Dışişleri Bakanı Rodolfo Solano da hazır bulundu. Bakanlık yetkilileriyle Mert’i tanıştırma amaçlı yaptığımız resmi görüşmelerden sonra bakanın odasına geçtik.

Mert ile Kosta Rika Dışişleri Bakanlığı'nda çekmiş olduğumuz temsili resim

Başlangıçta her şey olumlu ve netti

Bakan’la yaptığımız görüşme de harika geçti. Bana öncelikle görev yaptığım süre boyunca vermiş olduğum hizmetlerden dolayı son derece nazik bir dille teşekkürlerini iletti. Mert Büke gibi bir adayı getirip tanıştırdığımız için ayrıca teşekkür etti. Mert’in işlemlerini 2 hafta içinde tamamlayacaklarını belirterek gönül rahatlığıyla bu devir teslimi gerçekleştireceğimizi belirtti. Size bire bir yaşananları aktarıyorum çünkü bunlar, olayların nereye bağlandığının arka planını oluşturuyor. Bakan’ın “Teşekkür edip atamayı hemen yapacağız, İstanbul’u boş bırakamayız” dediği konuşmaları aynı odada dinleyen ve olanlara bizzat tanıklık etmiş hem Türk hem de Kosta Rikalılar olduğunun altını çizmek isterim.

Tüm bu konuşmalar ve karşılıklı teyitleşme, teşekkür ve övgü faslından sonra bakan tarafından bana şu sözleri içeren resmi bir yazı verildi: Kosta Rika'nın İstanbul Fahri Konsolosu kariyerinin takdiri olarak, ülkemizin konsolosluk fonksiyonlarının güçlendirilmesine ve çalışmalara değerli katkılar sağlayan hizmet, dürüstlük, çalışma ve sorumluluğunu hediye eden Sayın Hasan Serhan Süzer'e teşekkür ederiz.

Ziyaretimiz keyifle son buluyor

O pazartesi günkü toplantılardan sonra hepimiz mutlu bir şekilde oradan ayrıldık. Sonrasında hafta boyunca Kosta Rika eski Devlet Başkanı Oscar Arias başta olmak üzere, tüm dostları tek tek ziyaret ettiğimiz, açılışında büyük emeklerimin geçtiği Türkiye Büyükelçiliğinde görev yapan değerli büyükelçimiz Fatma Pihava Ünlü’nün düzenlediği yemek gibi bir dizi etkinliğe katıldık. Hepsi çok keyifliydi. Hem güzel vakit geçirdik hem de eski dostlarımızı görmüş olduk.

Kosta Rika seyahatinden sonra da dönüş yolunda kısa bir zaman dilimi olmasına rağmen Panama’da günümüzü geçirip Panama’yı da görmüş olduk. Akşamında da İstanbul direkt uçuşuyla memlekete döndük.

Seçimlerin ardından değişen yaklaşım

Türkiye dönüşünde de yaklaşık 15 gün bekledikten sonra dışişleri bakanlığıyla temasa geçtim. Süreci sordum. “Takipteyiz” dediler. 10 gün sonra tekrar temasa geçtim. Yine “Takipteyiz” dediler. Bu arada prosedür gereği Mert Büke'nin Kosta Rika'nın Ankara Büyükelçiliği'nden başvurup süreci başlatması gerekiyordu. Ankara'daki prosedürlerin olması gerekenden çok daha uzun sürdüğünü ve şubat ayından mayısa kadar değerli bir süre kaybı yaşandığının altını çizmek isterim.

Böyle diye diye giderek mayıs ayına geldik ve o ay maalesef genel seçimler yapıldı. Başta dışişleri bakanı olmak üzere tüm kabine değişti. Aynı bürokratlar görevde olmalarına rağmen süreç tam tersine döndü. “Hemen atayacağız” denilirken “Bakacağız, size döneceğiz” denmeye başlandı. Ben de zaten o işin takibini belli bir süre sonra Mert’e devrettim ve kendi işlerime yoğunlaştım. Yaklaşık 1 sene sonra da Mert’e başvurusunun olumsuz sonuçlandığı bildirildi.

Gerçekten değer verdiğim Kosta Rika Dışişleri Bakanlığı bu süreci yönetirken bana göre sınıfta kaldı. Verilen sözler tutulmadığı gibi sürekli zikzak çizilen bir iletişim sürecine tanık olduk. Gerçi son derece olumlu giden bir sürece kimin etki ettiğini ve arka planda işleri karıştırdığını tahmin ediyorum ama bunu kamuya mal ettiğim bloğumda açık açık dillendirmek istemiyorum. Yetkililer benimle tekrar temasa geçerse o zaman bu konudaki düşüncelerimi ve Türkiye’de benim dönemimden sonra ortaya çıkan toksik yönetim anlayışını aktarırım.

Bir de bu sene içerisinde, fahri konsolos olarak görev yaptığım 14 sene boyunca bazı deneyimlerimle ve bende iz bırakmış (iyi ve kötü) şahıslarla ilgili son bir yazı kaleme almayı planlıyorum.

Kosta Rika’yı ve yolumun kesiştiği Kosta Rikalıları seviyorum. Karşılaştığım 3 kişi dışında tanıdığım yüzlerce Kosta Rikalının harika insanlar olduğunu vurgulamak isterim. O yüzden onlara layık bir diplomatik sistemin bizim bölgede devam etmesini arzu ederim.

Neden İstanbul’dan önce Antalya?

Biz İstanbul’u tartışırken bu sene İstanbul’a atama yapılmadan Antalya’ya fahri konsolos atandı.

Fahri konsolos olarak atanan kişinin (ki kendisini tanımıyorum) niteliklerini bir kenara koyarsak neden İstanbul gibi bir yer boş bırakılıyor ve Antalya gibi Kosta Rika’yla pek alakası olmayan bir ile atama yapılıyor? Fahri konsolos hangi kriterlere göre seçildi? Kosta Rika’yı ne kadar iyi tanıyor? Kosta Rika’ya kaç kez gitti? İspanyolca biliyor mu? İki ülkenin ticari, diplomatik ve kültürel ilişkilerini geliştirmek için ne yapmayı planlıyor? Bunlar gibi birçok soruyu ve kriteri dillendirmek gerekiyor. Yeni atanan Antalya Fahri Konsolosunu da bu vesileyle tebrik etmek isterim. Umarım görevini layıkıyla gerçekleştirir.

İşin diğer tarafına dönersek, ülke yönetimlerinin ve diplomatik ağlarının, kişilerin kendi menfaatlerine ve arzularına göre yönetilmesinin önüne geçmek gerekiyor. İleride şeffaf ve verimli bir devlet yönetimiyle bunun nasıl yapılabileceğine dair bir yazı daha kaleme almayı planlıyorum.

Etiket: anı