Gerçek bir tenis efsanesine veda
Geçtiğimiz ay, bana göre hem karakter, hem de başarıları itibarıyla tenisin gelmiş geçmiş en iyisi Roger Federer son maçını oynadı. Şahsen 50 yaşına kadar izlemeyi umduğum bu gerçek tenis efsanesinin emeklilik kararı beni üzdü. Tam bir rol modeli olan Federer’i bir de benim bakış açımdan okuyun.
Bu yazımı okumadan önce 2020 senesinde kaleme aldığım “Tenisin gelmiş geçmiş en büyüğü kim olacak?” başlıklı blog yazımı okumanızı tavsiye ederim: https://www.serhansuzer.com/tr/tenisin-gelmis-gecmis-en-buyugu-kim-olacak
Roger Federer gibi ‘oyunun kimyasını değiştiren’ gerçek bir tenis efsanesiyle ilgili kendi düşüncelerimi aktarmadan önce kendisini tanıyalım. Öncelikle https://tenis.market/blog/roger-federer-kimdir-basarilari-kariyeri-rekorlari-ve-hakkinda-bilinmesi-gerekenler linkindeki biyografisine yaptığım bazı eklemelerle aşağıdaki bilgileri paylaşmak isterim:
Roger Federer Kimdir?
Tüm zamanların en büyük, en başarılı tenisçisi olarak gösterilen Roger Federer 8 Ağustos 1981 yılında dünyaya gelmiştir. Tenis dünyasında olağanüstü vuruşları, hızlı ve akıcı oyunu ile tanınan Federer tenis tarihine adını altın harflerle yazdırmıştır. 2004 ile 2008 yılları arasında 237 hafta üst üste dünya sıralamasında 1 numarada yer alan Federer, toplamda 302 hafta boyunca en iyiler sıralamasında 1. sırada yer almıştır.
Toplam 20 'Grand Slam' unvanı kazandı. Ayrıca sırasıyla çiftler ve teklerde kazandığı olimpiyat altın ve gümüş madalyalarıyla gurur duyuyor.
Çocukluk ve Erken Dönemi
• Roger Federer 8 Ağustos 1981 yılında İsviçre’nin Basel şehrinde dünyaya geldi. Babası İsveçli Robert Federer, annesi ise Hollanda ve Fransız kökenli Güney Afrikalı Lynette Federer’dir.
• Fransa ve Almanya sınırında büyüyen Federer, Almanca, Fransızca ve İngilizceyi ana dili gibi konuşur. Katolik olarak yetişmiş, erken yaşta futbol ve tenis eğitimi almıştır.
• Ailesindeki herkes Federer’in tenis oynamasından memnundu. Tenis alanında ilerlemek tamamen Federer’in kararıydı. 11 yaşına girdiğinde İsviçre’deki en iyi 3 genç tenisçiden biri olmuştu.
• Tüm enerjisi ve verimini tenise aktaran Federer, diğer spor dalları ile bağını kesti. 14 yaşında turnuvalara katılmaya başlayıp pratikler yaparak profesyonel kariyere ulaşmayı hedefledi.
• Oyun becerisi ve tenis yeteneği erkenden keşfedilen Federer, İsviçre Ulusal Tenis Merkezi’nden sponsorluk dahi aldı. 1996 yılında Uluslararası Tenis Federasyonu’nun genç tenisçilerinden birisi haline geldi.
•1998 yılında profesyonel olmadan önce genç Wimbledon unvanını aldı. Orange Bowl galibiyetinden sonra ITF Dünya Gençler Tenis Şampiyonu olarak tanınmaya başladı.
Kariyeri
• Roger Federer, profesyonel kariyere ulaştıktan sonra ilk maçını İsviçre’de Lucas Arnold ile oynadı. Profesyonel ilk karşılaşmasını maalesef kaybetti.
• Devam eden yıllarında birkaç yenilgi daha aldı. 2001 yılında ise karışık çiftlerde Michael Gambill ve Monica Seles’i Martina Hingis’le birlikte yenerek Hopman Kupası’nı kazandı. Aynı yıl katıldığı Milan Indoor turnuvasını da kazanarak ilk single zaferine ulaştı.
• Wimbedon ve Fransız Açık turnuvalarına katılan Federer, gösterdiği performans ile izleyenleri büyük oranda etkiledi. Her iki turnuvada da çeyrek finale yükselmeyi başardı.
• 2002 yılında katıldığı her maçta üstün yeteneklerini gösterebilmeyi başardı. Yıl sonunda ATP derecesini 6. sıraya yükselterek kendi rekorunu tazeledi.
• 2003 Rogerer Federer için oldukça önemli bir yıldı. Katıldığı turnuvaların 9 tanesinde finale yükselmiş ve bunlardan 7 tanesini kazandı. Üstün yetenek ve becerileri sayesinde Federer 2003 yılını ATP derecesini 2. sıraya yükseltmeyi başardı.
• Tüm dünya Federer’in tenis becerilerini 2004 yılında çok detaylı bir şekilde gördü. Grand Slam turnuvalarında altın madalya kazanan Federer, 2004 yılı Wimbledon, Avustralya Açık ve ABD Açık serilerini kazandı. Bunun yanı sıra ATP Master Series 100 ve ATP 500 serilerini kazanarak ATP sıralamasında 1. sıraya yerleşti.
• 2005 yılında düzenlenen Grand Slam turnuvalarından ABD Açık ile Wimbledon’u kazanan Federer, diğer 2 Grand Slam turnuvalarını kaybetti. Grand Slam’lardan beklediğini alamasa da 4 ATP Masters Series 1000 ve ATP 500 kazanarak ATP sıralamasındaki birinciliğini korudu.
• 2006 yılında ise katıldığı 4 Grand Slam turnuvasından 3 tanesini kazanmayı başardı. 4 ATP Masters Series 1000 ve ATP 500 serisi kazanan Federer, 3. Kez ATP sıralamasında 1. sırada yer aldı.
• 2007 Grand Slam performansı 2006 ile bire bir aynıdır. 2007 yılında da 4 ATP Masters Series 1000 ve ATP 500 kazanan Federer, oyunlardaki ustalığını gözler önüne serdi.
• 2008 yılında sadece ABD Açı turnuvasını kazandı. Kazanamadığı 3 Grand Slam turnuvasından ötürü dünya sıralamasında ikinci sıraya düştü.
• 2009 yılında kariyerinin ilk Fransa Açık turnuvasını kazandı. Ardından gelen Wimbledon zaferi Federer’in 15 Grand Slam tekler şampiyonluğuna sahip tek tenisçi unvanı almasını sağladı.
• 2010 yılı Federer için oldukça kötü bir yıldı. Grand Slam turnuvalarından galibiyet elde edemeyen Federer, dünya sıralamasında ikinci kez ikinci sıraya düştü.
• 2002 yılından bu yana olan kariyer yükselişi 2010 yılında durmuş, 2011 yılında ise düşüş meydana gelmiştir. 2011 yılında düzenlenen 4 adet Grand Slam turnuvalarının hiçbirinden galibiyet elde edemedi. 2011 yılında dünya sıralamasında ilk üçün bile altına düştü.
• 2011 yılı ATP turnuvasında David Ferrer’i yenerek küllerinden yeniden doğan Federer, ATP dünya sıralamasında 3. sıraya oturmayı başardı.
• 2012 yılı Wimbledon turnuvasında Andy Murray’i yenerek uzun süren sessizliğine son verdi. Aynı yıl dünyanın dört bir yanında düzenlenen turnuvalara katıldı. 2012 Yaz Olimpiyatları’nda finale kalsa da Murray’e yenilerek gümüş madalya sahibi oldu.
• 2013 yılı Federer için hayal kırıklıkları ile geçti. İlk 4 ay herhangi bir galibiyet elde edemeyen Federer, tüm yılı sadece Gerry Weber Open galibiyeti ile geçirdi.
• 2014 Wimbledon finalinde Djokovic’e yenildi. ATP Masters 1000 ve ATP 500 serilerini kazanan Federer, İsviçre’de düzenlenen Davis Cup turnuvasını kazanarak ATP dünya sıralamasını 2. sıraya kadar yükseltti.
• 2015 yılına Brisbane ATP Tour galibiyeti ile başlayan Federer, bu galibiyet ile kariyerindeki 1000’inci zaferini elde etmiş oldu. 2015 yılında 2 Grand Slam turnuvasında finale kalsa da şampiyonluk elde edemedi. 2015 yılı Dubai Tenis Şampiyonasında finale kalıp Djokovic ile karşılaşan Federer, turnuvadan şampiyon olarak ayrıldı.
• 2016 yılında dizinden sakatlanan Federer, tüm sezonu sahalardan uzak bir şekilde tamamladı. Herhangi bir galibiyet elde edemediği için ATP dünya sıralamasında 16. sıraya kadar geriledi.
• 2017 yılında iyileşen Federer sahalara çok iyi bir şekilde geri döndü. Avustralya Açık ve Wimbledon şampiyonlukları elde eden Federer, bu galibiyetlere ek olarak 3 ATP Masters 1000 ve 2 ATP 500 şampiyonluğu kazanarak ATP dünya sıralamasında ikinci sıraya tekrardan yükseldi.
• 2018 sezonunda ise Grand Slam turnuvalarından sadece Avustralya Açık şampiyonluğunu ve Hopman Kupasını kazanan Federer, ATP turnuvalarını kazanamadığından dolayı dünya sıralamasında 3. sıraya düştü.
• 2019 Avustralya Açık turnuvasında 3. olan Federer, Dubai Tenis Turnuvası’nda kariyerinin 100. tek şampiyonluğuna ulaştı. 1 Masters Series 1000 ve ATP 500 serisi kazanan Federer, Wimbledon finalinde Djokovic ile yüzleşti. Wimbledon tarihinin en uzun süren erkekler finali olarak tarihe geçen maçı Djokovic kazandı.
Ödül ve Başarıları
• Roger Federer, atpworldtour.com tarafından düzenlenen “Hayranların Favorisi” ödülünü 2003 yılından 2018 yılına kadar almayı başarmıştır.
• Stefan Edberg Sportmenlik Ödüllerini 2004’den 2009’a kadar, 2011 ve 2017 yıllarında kazanmıştır. Meslektaşları ve rakipleri Federer’in bu ödülü alabilmesi için lehinde oy kullanmıştır.
• Laureus Dünya Spor Ödülleri’ni kariyeri boyunca 5 kez kazandı. 2005, 2006, 2007, 2008 ve 2018’de bu ödülün sahibi oldu.
• 2006 ve 2013 yıllarında Arthur Ashe Yılın İnsani Yardımı ödüllerine layık görüldü.
Tekler Kariyeri
Kariyer Rekoru: 1242–271
Toplam Kupa: 102
En Yüksek Sıralama: No. 1 (2 Şubat 2004)
ATP World Tour Finalleri: Şampiyon (2003, 2004, 2006, 2007, 2010, 2011)
Olimpiyatlar: Gümüş Madalya (2012)
Grand Slam Tekler:
Avustralya Açık: Şampiyon (2004, 2006, 2007, 2010, 2017, 2018)
Fransa Açık: Şampiyon (2009)
İngiltere Wimbledon: Şampiyon (2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2012, 2017)
Amerika Birleşik Devletleri Amerika Açık: Şampiyon (2004, 2005, 2006, 2007, 2008)
Çiftler Kariyeri
Kariyer Rekoru: 131–92
Toplam Kupa: 8
En Yüksek Sıralama: No. 24 (9 Haziran 2003)
Olimpiyatlar: Altın Madalya (2008)
Grand Slam Çiftler:
Avustralya Açık: 3. Tur (2003)
Fransa Açık: 1. Tur (2000)
İngiltere Wimbledon: Çeyrek Final (2000)
Amerika Birleşik Devletleri Amerika Açık: 3. Tur (2002)
Milli Takım Turnuvaları:
Davis Kupası: Şampiyon (2014)
Hopman Kupası: Şampiyon (2001)
Federer’in tüm istatistiklerini https://www.flashscore.com.tr/oyuncu/federer-roger/GrsQDFC0/ linkinde görebilirsiniz.
Kişisel Yaşamı
Roger Federer, 2000 yılında düzenlenen Sidney Yaz Olimpiyatları’nda tanıştığı Mirka Vavrinec ile 11 Nisan 2009’da evlendi. Kendisi gibi tenisçi olan Mirka Vavrinec ile olan evliliğinden iki kez ikiz çocukları, yani toplamda 4 çocuğu dünyaya geldi. 23 Temmuz 2009'da Roger ve Mirka ilk tek yumurta ikizleri doğdu: kızları Myla Rose ve Charlene Riva. Sonrasında 6 Mayıs 2014'te Roger ve Mirka’nın ikinci kez tek yumurta ikizleri doğdu: oğulları Leo ve Lennart 'Lenny'.
Lakabı
Bu profesyonel tenis oyuncusu, popüler olarak "Fed Express" veya "FedEx" olarak anılır. İnsanlar, olağanüstü yetenekleri ve uzmanlığı için ona "İsviçre Maestro" veya sadece "Maestro" bile diyorlar. Bir başka lakabı da “His Excellency” yani ‘Ekselansları’dır. Hayranları ona genellikle G.O.A.T. diyor. (Tüm zamanların en iyisi).
Tenise vedası
Çim kortun 'tenise estetik katan' efsanesi, Grand Slam kariyerine Wimbledon 2021'de, çeyrek finalde veda etmişti.
Son Grand Slam finalini de 2019'da aynı turnuvada oynayan Federer, Novak Djokovic’e 3-2 kaybetmişti. Bu ‘epik’ oyun, 4 saat 57 dakikalık süresiyle en uzun Wimbledon finali olarak tarihe geçmişti. ‘Ekselansları’, kaldırdığı sekiz kupayla Wimbledon’ın rekorunu elinde bulunduruyor.
Bir başka hayal kırıklığı da daha önce belirttiğim gibi 2012 yılı Wimbledon turnuvasında Andy Murray’i yenmesine rağmen aynı yılın yaz olimpiyatlarında finalde Murray’e yenilerek gümüş madalya sahibi olmasıydı. Alamadığı bu olimpiyat madalyası belki de Federer’in elde edemediği tek başarı olarak tarihe geçti.
Yine 2012 yılındaki Yaz Olimpiyatları finali ve 2019 yılında oynadığı son Grand Slam finalinde kaybettiği gibi tenise veda edeceği son maçta da Federer maalesef zafere ulaşamadı. 2019’daki epik Wimbledon finalinden önce 2008 Wimbledon finali, 2009 Avustralya Açık, ya da bir türlü elde edemediği tek erkekler olimpiyat altını belki de Federer’in içinde kalan kariyerindeki ciddi hayal kırıklıklarıdır. Bunlar da ilginç bir şekilde genelde en başarılı olduğu turnuva yeri olan İngiltere’de başına geldi Federer’in. Hayatta böyle değil mi bazen? En büyük zayıflığın bazen en büyük gücün haline gelebiliyor, ya da tam tersi kendini en güçlü hissettiğin, istatistiklerin de en iyi performans verdiği yer olarak gösterdiği İngiltere’de aynı zamanda en büyük hayal kırıklıkları yaşanabiliyor.
Federer’in son maçından notlar
Gelelim Federer gibi bir efsanenin kariyerine son vereceğini açıkladığı maça. Vedanın Wimbledon 2023’te olacağına dair beklenti yaratmış olsa da Federer, ‘hayal edilenin’ aksine 23-25 Eylül’de düzenlenecek Laver Cup’ın, son turnuvası olacağını açıkladı. Yine de kariyerine Londra’da veda edecek olan Federer, bu ‘All-Star’ turnuvasında Rafael Nadal, Novak Djokovic ve Andy Murray ile aynı takımda yer aldı.
Dizindeki sakatlığı kronikleşen Federer, bu yıl korta ilk kez çıkmış oldu.
Federer’in, organizasyon dahilinde Cambridge Düşesi Kate Middleton’la bir yardım maçında karşılaşacağı biliniyordu ancak bu duyuru Kraliçe II. Elizabeth’in ölümünden önce yapılmıştı.
Laver Cup'ta Avrupa Takımı'nı temsil eden Federer ve Nadal, Dünya Takımı'ndan Jack Sock ve Frances Tiafoe ile karşı karşıya geldi. 41 yaşındaki efsanenin veda maçına seyirciler yoğun ilgi gösterirken Novak Djokovic ve Andy Murray gibi yıldızlar da Federer'i yalnız bırakmadı. Roger Federer'in profesyonel tenis kariyerinin son maçı büyük heyecana sahne oldu. Londra'da bulunan O2 Arena’da 20 bini aşkın kişinin takip ettiği maçın ilk setini 7-5 ile Federer - Nadal (Avrupa Takımı) kazandı.
İkinci sete Dünya Takımı (Tiafoe - Sock) servis kırarak başlasa da 'Fedal' bu avantajı geri alarak seti tie-break’e götürdü. Dünya Takımı tie-break’i 7-2 kazanıp setlerde 1-1 eşitliği yakaladı.
Laver Cup'ın formatında karar seti maç tie-break’i üzerinden oynanıyor ve 10'a ilk ulaşan takım seti ve maçı kazanıyor. Büyük heyecana sahne olan maç tie-break’inde Avrupa Takımı 9-8’de Federer'in servisinde maç sayısı oynadı ama değerlendiremedi. Dünya Takımı maç tie-break'ini 11-9 aldı ve maçı da 2-1 kazanarak genel seride durumu 2-2'ye getirdi.
Duygu yüklü anlar
Emekliliğini açıkladığı günden maçın son puanına kadar keyfi yerinde gözüken Federer, maçın bitimiyle duygusal bir havaya büründü ve gözyaşlarını tutamadı. Kenara geldikten sonra takım arkadaşlarına sarıldığı esnada ağlamaya başlayan Federer’in gözyaşları dakikalarca dinmedi. İsviçreli raketin ezeli rakibi Rafael Nadal da bu anlarda gözyaşlarını tutamadı. İşte Federer gibi çok takdir ettiğim ve sevdiğim onun kortlardaki en büyük rakibi ve aynı zamanda arkadaşı Nadal'ın gözyaşlarını tutamadığı anlar:
Gözyaşlarıyla dolu dakikaların ardından mikrofonun başına gelen Federer’in bu veda konuşmasını aşağıda paylaşıyorum:
Bu veda konuşması beni de çok duygulandırdı. İzlerken benim de gözümden yaş geldi. Böyle bir efsaneye, kariyerindeki en büyük rakipleriyle bir arada böyle bir veda gerçekten yakıştı.
Bir de tabii 2020 senesinde kaleme aldığım https://www.serhansuzer.com/tr/tenisin-gelmis-gecmis-en-buyugu-kim-olacak linkindeki yazımda tenisin en iyisi tartışmasına değinmiştim. ‘GOAT’ (Greatest of All Time) yani ‘Tüm Zamanların En İyisi’ anlamına gelen bu unvan, teniste üç isme yakıştırılıyor: Federer, Nadal ve Djokovic.
Bu yazımda tavrımı “her şey istatistik değil” diyerek net bir şekilde koymuştum. Benzer bir finali bu yazımda da yapmak isterim:
Her şey istatistik değil.
İsterse tüm istatistiklerde geride olsun, Federer’in yeri başka. Bence Muhammed Ali boks için, Michael Jordan basketbol için neyse Federer de tenis için o. Oynadığı süre boyunca hep tenisin zirvesinde oldu. 40 yaşına geldi, hâlâ sıralamada ilk beşte. Aralarındaki en kaliteli ve en iyi rol modeli de hep o oldu.
Bana göre GOAT yani “Tüm Zamanların En İyisi” olmanın tek kriteri istatistik değildir. Asıl kriter kaç kişiye ilham verdiği ve ne kadar insanın kalbine girebildiğidir. O yüzden bu yarış nasıl sonlanırsa sonlansın tenisin GOAT’u Federer’dir.
Umarım bir gün Türkiye’den de benzer karakterde ve başarıda sporcular çıkar ve tüm dünyaya ilham olurlar.
“Tüm Zamanların En İyisi” için 3 kriter
Bu yazı finaline ek olarak son olarak da şunu belirtmek isterim; farklı spor dallarının her birinin GOAT’u için 3 kriter olması gerekir:
1) Çok az kişide olabilecek Allah vergisi bir yetenek
2) İş etiği en üst seviyede (sürekli çok çalışabilen ve kendini geliştirebilen)
3) Kişiliğiyle rol modeli olabilen
Futbolda Maradona veya Messi, basketbolda Michael Jordan veya Kobe Bryant gibi sporun gelmiş geçmiş en iyileri arasında olan sporcular arasında Roger Federer’in en üst düzey spor ikonlarından biri olmasındaki en önemli etken tenisteki üstün yeteneğinin ve inanılmaz vuruşlarının yanı sıra her açıdan örnek bir kişiliğinin olmasıdır.
Tam bir centilmen, aile babası, her hareketiyle örnek biri. Spor bir sahne ve tüm spor dallarının en iyileri hırslarıyla ön plana çıkmalarının ötesine geçebilmeli, çünkü milyonları etkileyecek iyi insan figürlerine her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. O yüzden Federer’in spor sahnesinden çekilmesi bence daha iyi bir dünya için gayret etme çabası açısından büyük bir kayıp.
Umarım yerine benzer iyi karakterde olan daha nice sporcular gelir ve dünyamızı olumlu etkiler.
Bundan sonraki yaşamında da Roger Federer’e sağlıklı ve mutlu bir dönem dilerim. Umarım ileride İsviçre’de veya başka bir yerde yolumuz kesişir ve blog yazılarımda dillendirdiğim duygularımı bizzat kendisine söyleyebilirim. Bize yaşattığın tüm güzellikler için teşekkürler Federer...
Bonus:
Etiket: eğitim
Keşke herkes bu gerçeği görebilse...